عصر مسجدسلیمان // خانه کتاب «بامداد» امروز برای بسیاری از اهالی ادب و هنر مسجدسلیمان چیزی فراتر از یک فروشگاه کتاب است، اینجا سال‌هاست به‌عنوان یک پاتوق فرهنگی و مأمن اندیشه شناخته می‌شود. بنیان‌گذار آن، جاوید قبادی مردی است که بخش بزرگی از عمر و سرمایه‌اش را در مسیر عشق به کتاب و گسترش فرهنگ مطالعه گذاشته است.

مصاحبه ما در فضای آرام و دلنشین خانه کتاب بامداد انجام شد، جایی که دیوارهایش پر از خاطره و نفس‌کشیدن کتاب است. قبادی در روایت خود از سال‌های دور آغاز می‌کند، از نوجوانی در خانواده‌ای که کتاب جایگاه ویژه‌ای داشت، تا روزهایی که خلأ نبود یک کتابفروشی در مسجدسلیمان او را به فکر فرو برد.

او به یاد می‌آورد که در سال‌های خدمت سربازی، پیش از حرکت به سمت دورآب اندیکا، به پیشنهاد هم‌خدمتی‌اش ارسلان شهنی از نمایشگاه کتاب در مسجدسلیمان بازدید کردند. خرید نخستین کتاب‌ها از آن نمایشگاه و آشنایی با فروشنده‌ای به نام «بابک»، نقطه عطفی در زندگی او شد. قبادی می‌گوید: به پیشنهاد بابک، آن روز کتاب کیمیاگر اثر پائولو کوئیلو را خریدم و همان شب، برای نخستین و آخرین بار کتابی را یک‌سره و بی‌وقفه تا پایان خواندم.

همین تجربه ساده، دریچه‌ای تازه به جهان کتاب برایم گشود و دوستی من با بابک آغاز شد، دوستی‌ای که بعدها زمینه همکاری در برگزاری نمایشگاه‌های کتاب در شهرهای مختلف کشور را فراهم کرد.

یادآوری این خاطرات برای جاوید قبادی لذتی وصف‌ناپذیر دارد، چرا که او حقیقتاً عاشق کتاب است. در حین بازگویی این روزها، برق شادی در چشمانش نمایان می‌شود و هر واژه‌اش نشان از دلبستگی عمیق به دنیای کتاب و فرهنگ دارد.

این تجربه‌های نخستین، همراه با جمله ماندگار ولتر ــ «کتاب بر عالم مدنیت حکمرانی می‌کند» ــ او را به این باور رساند که باید روزی در زادگاهش مجموعه‌ای فرهنگی بنا کند.

سرانجام در سال ۱۳۸۲ نخستین جرقه خانه کتاب «بامداد» در فضایی کوچک اما پرامید روشن شد. سال‌ها تلاش، شکست‌ها و دوباره برخاستن‌ها، تجربه‌های شیرین و گاه تلخ، او را به نقطه‌ای رساند که توانست رؤیای خود را تحقق بخشد. در گذر این مسیر، قبادی بارها ورشکستگی و دشواری‌های اقتصادی را تجربه کرد، چرا که در سال‌های نخست، تمام سرمایه خود را صرف کتاب کرده بود و حتی از ورود به حوزه‌های سودآورتر مانند نوشت‌افزار و کتاب‌های کمک‌آموزشی پرهیز داشت.

اما در سال ۱۳۸۹ رویکرد او تغییر کرد و بخش‌های دیگر مانند نوشت‌افزار و کمک‌آموزشی نیز به فعالیت‌های مجموعه اضافه شد تا پایداری مالی «بامداد» تضمین شود و مجموعه بتواند برنامه‌های فرهنگی خود را ادامه دهد.

از سال ۱۳۹۶ خانه کتاب «بامداد» در فضایی جدید فعالیت خود را توسعه داد و با ایجاد بخش‌های فرهنگی، هنری، صنایع دستی، کافه و گالری، به پایگاهی همه‌جانبه برای علاقه‌مندان فرهنگ و هنر تبدیل شد. جلسات هفتگی ادبی، بزرگداشت فردوسی، نقالی برای کودکان، کارگاه‌های نوشتن و نشست‌های تحلیل کتاب تنها بخشی از برنامه‌هایی بود که در این مرکز برگزار شد، هرچند شیوع کرونا برای مدتی این جریان فرهنگی را متوقف کرد.

امروز «بامداد» ۲۲ ساله شده است. این مجموعه با بخش‌های متنوعی از جمله کتاب‌های دانشگاهی، عمومی، کودک و نوجوان، زبان‌های خارجی و منابع کمک‌آموزشی فعالیت می‌کند و همچنان مأمنی برای دوستداران کتاب در مسجدسلیمان است.

جاوید قبادی در پایان گفت‌وگو با نگاهی نقادانه به وضعیت فرهنگ در کشور، تأکید می‌کند: بخش خصوصی هرچند تلاش می‌کند اما کافی نیست. دولت باید رویکردی جدی‌تر و تخصصی‌تر به فرهنگ داشته باشد. بزرگ‌ترین نیاز جامعه امروز ما ارتقای آگاهی است و کتاب مهم‌ترین ابزار این مسیر است.

برای او کار با کودکان و نوجوانان همچنان اولویت ویژه‌ای دارد، نسلی که می‌تواند آینده فرهنگ و کتابخوانی را رقم بزند. قبادی امیدوار است روزی در هر محله و مدرسه این شهر، کتابخانه‌ای فعال باشد تا رویای دسترس‌پذیر شدن کتاب برای همگان به واقعیت بپیوندد.