عصر مسجدسلیمان // شاه عباس صفوی در شهر هرات دیده به جهان گشود ؛ پس از رسیدن به سلطنت ، تمام تلاش خود را مصروف بازگرداندن نظم به امور مملکتی ، نمود . او 《اکثر بزرگ زادگان را به مرتبه امارت و ایالت رسانید.
از آن جمله الله وردی خان و گنجعلی خان و غیره است》. (ابولحسن قزوینی ، ۳۸:۱۳۶۷) شاه عباس توانست با معرفی الله وردی خان و فرزندش امامقلی در عرصه نظامی به موفقیت های بزرگی دست یابد . این پدر و پسر《بندر گمبرون را از دست پرتغالی ها و هلندی ها نجات دادند و ناحیه فارس را سالیان سال آباد کردند و در آن جا حاکم بودند ، اگر بخواهیم نمونه هایی از این دست را ارایه کنیم صدها شخصیت مثل علیرضا عباسی ، شیخ بهایی و حتی میرعماد وجود دارند که شاه آن ها را کشف کرد ، به آن ها میدان داد و آن ها اصالت و حقیقت خود را نشان دادند…》(صافیان اصفهانی ، ۱۱:۱۳۹۵) شاه عباس با تکیه بر دانش مدیریت خود و خون تازه ای که با ورود چهره های توانمند به عرصه مدیریت کشور دمیده بود توانست مرزهای کشور را گسترش داده بر نظام ملوک الطوایفی که هنوز در برخی نقاط ایران حاکم بود فائق آید . همچنین او توانست کشور را از خطرات و مشکلاتی که از جانب عثمانی ، ازبک ها ، امپراطوری هند ، پرتغالی ها و هلندی ها برای کشور ایران پدید می آمد حفظ نماید .
برخی از اقدامات نظامی شاه عباس که در این راستا تعریف می شوند ، می توان
خارج کردن گیلان از تصرف احمدخان
سرکوب شورش های لرستان
بازپس گیری خراسان و راندن ازبک ها
سرکوب شورش های استرآباد
لشگر کشی به بلخ و راندن ازبک ها از بلخ
بازپس گیری آذربایجان از عثمانی
تصرف و خارج کردن داغستان از سلطه عثمانی
خارج کردن شیروان از تصرف عثمانی
بازپس گیری شهر تبریز از عثمانی ها
حمله به ایروان در ارمنستان و خروج آن از اشغال عثمانی
تسخیر گنجه ، گرجستان ، قندهار و هرمز
و سرانجام تصرف بغداد و راندن عثمانی ها از بغداد که شش سال پیش از وفات وی صورت گرفت ؛ را بر شمرد .
شاه عباس صفوی که بحق شایسته عنوان شاه عباس کبیر است توانست نخستین بار پس از سقوط ساسانیان ، مرزهای کشور را به حدود و وسعت ساسانیان باز گرداند .

رضا بختیاری کیان

منابع :
فواید الصفویه ، ابوالحسن قزوینی ، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی ، ۱۳۷۶ ، چاپ اول
سردار ارتش شاهسون ، محمدرضا صافیان اصفهانی ، آئینه دانش ، ۱۳۹۵ ، چاپ چهارم